خلاصه‌ی بحث گذشته
کنوز الهی و نشاط علمی پس از شهر رمضان
اصالة‌ التوصلیه یا اصالة‌ التعبدیه؟ بررسی اختلاف دیدگاه‌ها در شک در واجبات
تحلیل عقلی بر تعبّدی بودن اوامر: استدلال نخست از محقق کلباسی
نقد محقق نائینی بر محقق کلباسی
احتمال اول: صرف جعلِ فعل بر عهده‌ی مکلف
احتمال دوم: انجام فعل در خارج به داعی امر مولا
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
پاسخ محقق حائری به اشکال اختیار و اراده
تحلیل محقق حائری در باب تسلسل اراده
تحلیل دوگانه‌ی منشأ اراده
پاسخ به اشکال تسلسل و تبیین نقش مصلحت در اراده
حل مشکل تسلسل
حالت سوم: تزاحم میان مصلحت در متعلق و مصلحت در اراده
ابطال مبنای تسلسل و اثبات مصلحت در خود اراده
تأیید دیدگاه مرحوم حائری از سوی محقق اراکی
نتیجه‌گیری
تمسک به وجدان در اثبات وجود مصلحت در اراده
نقد محقق عراقی بر نظریه‌ی مصلحت در اراده
پاسخ مرحوم حائری به این اشکال
استدلال دوم محقق عراقی: اشکال «ترجیح بلا مرجح»
پاسخ به استدلال محقق عراقی
1- وجود مرجح در عرف و تجربه‌ی عملی انسان‌ها؛
2- مصلحت در اراده به معنای اولویت‌بخشی نیست؛
نقدهای امام خمینی بر نظریه‌ی محقق حائری
1. عدم کفایت وجود مصلحت در اراده برای رفع تسلسل
پاسخ از اشکال اول امام
2. اشکال در تفکیک میان مصلحت در اراده و مصلحت در متعلق
پاسخ از اشکال دوم امام
3. ماهیت عقلانی بحث و نه عرفی بودن آن
پاسخ از اشکال سوم امام
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
دیدگاه محقق بروجردی درباره‌ی پاسخ به شبهه جبر
تحلیل پاسخ خواجه نصیرالدین طوسی
نقد محقق بروجردی بر پاسخ خواجه نصیر
راه‌حل پیشنهادی محقق بروجردی
تبیین و تحلیل اراده‌ی الهی و علیت اشیا
توجیه و اصلاح نظریه‌ی خواجه نصیر
علیت در نظام هستی و اختیار انسان در افعال ارادی
ردّ جبر و تبیین اختیار در افعال انسانی
ترکیب وجودی انسان از جهات مختلف
تعریف جدید فعل اختیاری توسط محقق بروجردی
جمع‌بندی دیدگاه محقق بروجردی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
بررسی دلیل محقق کلباسی بر اصالة التعبّدیّة
فى انّ الاصل فى الاوامر ان يكون متعلّقها عبادة لا معاملة
تحلیل عرفی امتثال در کلام محقق کلباسی
بازخوانی کلام محقق کلباسی از منظر مرحوم حلی
بررسی نقدهای محقق نائینی
دو اشکال محقق خوئی بر استدلال مبتنی بر غرض در امر
اشکال نخست: غیرمعقول بودن محرکیت به‌عنوان غرض از امر
اشکال دوم: عدم وجوب تحصیل غرض از امر در نگاه عقل
جمع‌بندی دو اشکال
نقدی بر اشکالات محقق خوئی
نخست: نقد بر قاعده‌ی ترتب دائمی غرض
دوم: نقد بر تفکیک میان غرض از امر و غرض از مأمورٌبه
پاورقی
منابع