واجب تعیینی و تخییری - جلسه
خلاصهی بحث گذشته
تکملهای بر مسلک تعلّق وجوب به جامع انتزاعی در واجب تخییری
تحریر محل نزاع
تقریر نظریه جامع انتزاعی
مراد از جامع انتزاعی و نحوه تعلّق وجوب
تنظیر به «علم اجمالی» و امکان تعلّق تکلیف به عنوان مبهم
دفع توهّم «ذهنی بودن» جامع انتزاعی
تحلیل «علم اجمالی» بهعنوان نمونهای از تعلّق صفت حقیقی به عنوان مبهم
جمعبندی: نسبت واجب تعیینی و واجب تخییری در کلام محقق خویی
مقایسه تطبیقی مسلک محقق نائینی و مسلک محقق خویی در واجب تخییری
الف) نقطه اشتراک
ب) نقطه افتراق: مصبّ تعلّق اراده
۱. مبنای محقق نائینی: مبهم خارجی
۲. مبنای محقق خویی: جامع انتزاعی (مبهم ذهنی منطبق بر خارج)
نظریه امام خمینی: تماثل ماهوی اراده در واجب تعیینی و تخییری
پاسخ امام: ارادهها و بعثهای متعدّدِ معیّن، با تخلّل «أو»
در نتیجه، در عالم ثبوت:
تفاوت ثبوتی واجب تعیینی و تخییری از منظر امام
بینیازی از تحلیلهای فلسفیِ غرض و قاعده «الواحد»
جمعبندی: تمایز نظریه امام از سایر مسالک
پاورقی
منابع
فقه تربیت - جلسه
خلاصه مباحث قبل
نقد برخی استدلالات در مورد تعلق تکالیف به امور قلبی
استدلال اول: برهان لمّی
ملاحظات این دلیل
ملاحظه اول
ملاحظه دوم
استدلال دوم: تمسک به علم اجمالی
ملاحظات این دلیل
ملاحظه اول: انحلال علم اجمالی
ملاحظه دوم: انصراف ادله
تمایز فقه و اخلاق
پاورقی
واجب نفسی و غیری - جلسه
خلاصهی بحث گذشته
اشکال دومِ صاحب «المنتقی»: تطبیق نادرستِ «تفکیک در تنجّز مرکّب» بر محلّ بحث
۱- تعریف دقیق «تفکیک در تنجّز مرکّب»
۲- صورتبندی نگاه محقق نائینی در محلّ بحث
۳- نقد صاحب منتقی: قاعده تفکیک در اجزاء معقول است، نه در شرائط
عدمِ تمایزِ میان اجزاء و شروط در «توسّط در تنجّز»؛ نقد اشکالِ صاحب «المنتقى»
تعریف دقیق «توسّط در تنجیز»
سرایت ملاک به شرائط
پاسخ به تقریرِ صاحب «المنتقى»: «تکثّر تروک» شرط نیست
انسجام با مبنای محقق نائینی و ادبیات «الفوائد»
بازخوانی کبروی «تفکیک در تنجّز» و تطبیق آن بر محلّ بحث؛ نقد منقّح بر مبنای محقق نائینی و سید خوئی
صورتِ صحیحِ «تفکیک در تنجّز»
تطبیق در الأقلّ و الأکثر الارتباطی
سرایت ملاک به شرائط (پاسخ به تفصیل اجزاء/شرائط)
نسبت با حدیث رفع و ظاهرِ تکلیف
ضابطه تنجیز علم اجمالی و «انحلال حکمی»
امتناع عرفی و عدمِ انحصار انحلال به «توسّط در تنجیز»
انحلال، منحصر به «توسّط در تنجیز» نیست
جمعبندی
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری - جلسه
خلاصهی بحث گذشته
نفیِ دخالتِ صلاة در اطرافِ علم اجمالی در صورتِ ثالثه و ابطالِ دعوای انحلال
بیان صناعیِ اشکال
قاعده مجاریِ اصول: اصل در «اصلِ تکلیف» نه در «کیفیاتِ وجوب»
تقریب محقق خوئی: ضرورتِ مثالِ دقیقتر برای صورت ثالثه
تفاوتِ صورتِ ثالثه با صورتِ اول و نقدِ معیار «انحلال» نزد سید خوئی
بیان تقریر سید خوئی و نقد آن
اشکال نخست: شرط صناعیِ انحلال (انطباق معلومِ اجمالی)
اشکال دوم: ناسازگاری در کبرایِ «استحقاقِ العقاب علی کِلا التقدیرَین»
اشکال و جواب
اشکال سوم: تعیین صحیحِ اطرافِ علم در صورتِ ثالثه
فارق مبناییِ صورت سوم با صورت اول