خلاصه‌ی بحث گذشته
اشکال مشترک محقق خوئی بر هر دو تفسیرِ مذهب دوم: لزومِ تعدّد عقاب در ترکِ جمیعِ اطراف
جریان اشکال در هر دو تفسیر
انحاء ترخیص و ثمرات آن
نحو اول: ترخیص إسقاطی در خودِ وجوبِ اطراف
نحو دوم: ترخیص اشتراطی در خطاب
نحو سوم: ترخیص تجمیعی با بازگشت ساختار به وجوبِ واحدِ بدلی (جامع انتزاعی «أحدها»)
نحو چهارم: ترخیص مؤاخذاتی (تحدیدِ موضوعِ عقاب)
نسبت با تفسیر محقق اصفهانی و اشکال مشترک محقق خوئی
جمع‌بندی
فرض نخستِ شهید صدر در ترخیص؛ تحلیل معیار مخالفت و نسبت آن با تفسیر محقق اصفهانی
معیار مخالفت و ثمره
نکته روشی: تقلیلِ عقاب، ترخیصِ مؤاخذاتی است نه صرفِ تقییدِ مرخَّصٌ فیه
نسبت با دو تفسیرِ محقق اصفهانی
جمع‌بندی
ارزیابی فرض نخستِ شهید صدر در ترخیص مطلق و اضطراب معیار مخالفت (خطاب/ملاک)
جمع‌بندی
فرض دوم در صورت‌بندی ترخیص نزد شهید صدر و قدر مشترک دو فرض: معیار مخالفت
ارزیابی فرض دوم: اضطراب معیار و لزومِ تحدید مؤاخذه
جمع‌بندی
نقد مبنایی: معیار امتثال و معصیت، خطاب است نه ملاک
فرض سوم: ترخیص بر جامعِ انتزاعیِ أحدهما
فرض چهارم: ترخیصِ مؤاخذاتی و تحدیدِ موضوعِ عقاب به «تركِ المجموع»
سنجش و نتیجه
نقد فرض‌های سوم و چهارم
معیار امتثال، نسبتِ ملاک و خطاب، و نقدِ مقاصد به‌مثابه معیار تکلیف
نقد «مقاصد» به‌مثابه معیار جعل و استنباط
جمع‌بندی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
نکوداشت جایگاه میرزای نائینی و قدردانی از برگزارکنندگان کنگره
ضرورت بازخوانی میراث میرزای نائینی و توجه به نکات راهبردی رهبر معظم انقلاب
پیوند مبنای «مسبّباتِ تولیدیّه» با مقاصد الشریعة در تقریر محقق نائینی
ثمرات اصولی
نسبت مقاصدالشریعة با تکلیف؛ نقد محقق نائینی بر «اجتهاد مقاصدی» بر پایه خروج آثار از اختیار مکلّف
گفت‌وگو درباره «مقاصد الشریعة» در محضر آیت‌الله العظمی سیستانی و نقد قاعده‌سازی‌های نو
حکمت الهی، مقاصد الشریعة و حدود اجتهاد؛ نقدی بر قاعده‌سازی‌های مقاصدی
مبنای محقق نائینی: مسبّباتِ تولیدیّه و تعیینِ اسباب
تبصره روشی: نقش مقاصد در فرآیند استنباط
افق مطلوب حوزه‌ها: تربیت فحولی در تراز میرزای نائینی، محقق اصفهانی و محقق عراقی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
مختار محقق عراقی: مسلک «وجوب ناقص»
ارکان نظریه
۱. تعدد وجوب و واجب
۲. تحلیل ماهیت حکم: تمایز «وجوب تام» و «وجوب ناقص»
۳. شمول نظریه نسبت به وحدت و تعدد غرض
ثمره‌ی بحث: صور چهارگانه‌ی غرض و تفصیل در عقاب
صور چهارگانه‌ی تصویر غرض
تفصیل در مسئله‌ی عقاب (وحدت یا تعدد؟)
مناقشه: اشکالِ «عدم قدرت بر جمع» و پاسخ محقق عراقی
طرح اشکال: استحاله‌ی جمع، رافعِ تعدد عقاب
پاسخ محقق عراقی: اسقاط تکالیف با سوء اختیار
تفکیک دقیق: وجه افتراق «تضاد در اتصاف» و «تضاد در وجود»
طرح اشکال: لزوم تعدد عقاب در صورت چهارم
پاسخ محقق عراقی: معیار عقاب، «ترکِ فعلِ متّصف به مصلحت فعلی»
ضابطه‌ی کلی و جمع‌بندی نهایی
پاورقی
منابع

خلاصه بحث قبل:
فارق احوال قلبی و افعال قلبی:
خصوصیت اوصاف قلبی:
خصوصیت افعال قلبی:
نفاق، یکی دیگر از افعال قلب است؛ از اوصاف نیست.
مراتب اوصاف قلبی
حقیقت تمنی و ترجی
حقیقت ایمان و معنای وجوب آن
توجیهات امر به ایمان و امر به امور قلبی
توجیه اول:
اشکال این توجیه:
جواب اصلی:
توضیح روایت «حب علی (علیه السلام) عبادة»
آیه غلّ (سوره حشر- ایه 10)
پاورقی