خلاصه‌ی بحث گذشته
نقد صورتِ وحدتِ غرض نزد آخوند؛ عدم کشفِ وحدتِ نوعی از جامعِ واحدِ متعلق
برهان محقق اصفهانی بر قاعده الواحد و دفعِ «تخصص بلا مخصص»
سنخیّت و نفیِ لزومِ جامعِ ماهوی
تحدید جریان سنخیّت و قاعده الواحد؛ انکار عمومیت فلسفی و استناد قرآنی
سنخیّت: محدود به علل طبیعی، نه مطلقِ علیت
استناد قرآنی: نسبت اضداد به جعلِ تکوینیِ الهی
تحدید دایره سنخیّت و نسبت آن با صفاتِ فعلِ الهی
نتیجه نهایی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
صورت اول در تقریر آخوند به روایت محقق خوئی؛ وحدتِ غرض و کشفِ جامع
تقریر فلسفی قاعده الواحد؛ تشخّص سابق و لاحق و نسبت آن با ضرورت
سنخیتِ علت و معلول و امتناعِ توارد علتین
تبیینِ سویِ دوم قاعده الواحد و تحدید موضوع آن
نقد استناد آخوند به «قاعده الواحد» در صورتِ وحدتِ غرض
ابهام در نوعِ وحدت و تحدید موضوع قاعده الواحد
جمع‌بندی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
نظریه سوم: تقریر آخوند خراسانی
صورت اول: تخییر عقلی در فرضِ غرضِ واحد و کشفِ جامعِ حقیقی
مبانی و لوازم نظریه
ادله نظریه
صورت دوم: تعددِ اغراض و «سنخٌ من الوجوب» در واجب تخییری
عبارت محوری و دو قرائت ممکن
مبانی و لوازم نظریه
تقریر نظریه آخوند: «سنخٌ من الوجوب» در فرضِ تعدد اغراض
تحلیل مرحوم روحانی: برزخی میان وجوب تعیینی و استحباب
نقدی بر کلام مرحوم روحانی
پاسخ به دو ابهام در کلام آخوند خراسانی
۱- ردّ «أحدهما لا بعینه» مفهوماً و مصداقاً
۲- مقصود از «ولا كلّ واحدٍ منهما تعيينا مع السقوط بفعل الآخر»
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
جمع‌بندی تقریر محقق اصفهانی در حقیقتِ واجب تخییری و مختارِ ایشان
صورت پنجم: ارکان و صورت‌بندی
امور مقدماتی در تحلیل واجب تخییری شرعی؛ تعیین دقیق محل نزاع
تعیین موضوع بحث: تخییرِ مولویِ شرعی
مفروضِ موضوع: تمامیتِ ملاک در هر طرف و تعددِ امر
مرزبندی با تخییر عقلی: نفی ارجاع به قدرِ جامع
تخییری شرعی و نقد مبنای «أمر به أحدهما» نزد محقق خوئی
نقد مبنای «أمر به أحدهما» نزد محقق خوئی
نکته دوم در تحقیق واجب تخییری؛ معیار ثواب و عقاب و نسبت آن با مصلحة التسهیل
ضابطۀ محوری: خطاب، نه ملاک
تقریب راه‌حل اصفهانی بر مدار مصلحت تسهیل
تذکرات و محل‌های ابهام
بازسنجی «مصلحة التسهیل» در تحلیل واجب تخییری و بازگشت به تقریر آخوند
نتیجه پیشنهادی: بازگشت به تقریر آخوند
حقیقت حکم و نسبت آن با غرض
شواهد اصولی مؤید معیار خطاب
اختیار مولوی در جعل ترخیص و نقد انگاره «عبد/مولا» در روش‌شناسی اصول
پاورقی
منابع