خلاصۀ بحث گذشته
بررسی نقد ملاصدرا بر نظریه‌ی میرداماد در باب اراده
بیان اشکال ملاصدرا
پاسخ به اشکال ملاصدرا بر نظریه‌ی میرداماد
1. عدم نقل کامل نظریه‌ی میرداماد در اسفار
2. تحلیل عقلانی اراده و عدم نیاز به علت
3. اعتباری بودن تحلیل اراده و عدم وقوع تسلسل
4. تفکیک میان اعتبارات عقلی و اعتبارات شرعی
نتیجه‌گیری
نقد اشکال ملاصدرا از دیدگاه حاج آقا مصطفی خمینی
ردّ دوگانه‌ی ملاصدرا در علت اراده‌های متعدد و تأکید بر وحدت شوق
تفاوت میان اعتبار عقلی و امور واقعی
نقد دیدگاه میرداماد از منظر امام خمینی
اشکال اصلی: آیا اراده یک امر اعتباری است یا واقعی؟
تفکیک میان اراده و شوق در نقد امام خمینی
نقد حاج آقا مصطفی خمینی بر اشکال امام خمینی به نظریه‌ی میرداماد
رفع ابهام از عبارت‌های میرداماد
نقد حاج آقا مصطفی بر نظریه‌ی میرداماد و بررسی اشکال تسلسل در اراده
بررسی پاسخ میرداماد به اشکال تسلسل
مشکل مصادره به مطلوب در استدلال میرداماد
نتیجه‌گیری
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
پاسخ میرداماد به اشکال در ارادی بودن اراده
تحلیل اعتباری اراده و پاسخ به اشکال تسلسل
الف) تحلیل عقل و عدم تحقق واقعی اراده‌های متعدد
ب) وحدت اراده در عالم نفس
ج) دو ویژگی دیگر اراده: اجمالی و اجماعی
تحلیل اجمال و تفصیل در اراده از دیدگاه میرداماد
تمایز میان اراده و شوق در نظریه‌ی میرداماد
نتیجه‌گیری
شوق اجمالی و شوق اجماعی
حقیقت اراده و ارتباط آن با اراده‌ی الهی
تحلیل نهایی نظریه‌ی میرداماد درباره‌ی مسئله‌ی تسلسل در اراده
1. وجود یک شوق واحد و عدم تعدد واقعی اراده‌ها
2. تفکیک میان شوق اجمالی و شوق تفصیلی
3. تحلیل عقلی و ماهیت اعتباری اراده‌های متعدد
4. تمایز میان بی‌نهایت واقعی و بی‌نهایت ذهنی
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
بررسی اشکال جبر و تسلسل در اختیاری بودن افعال انسان
پاسخ چهارم: دیدگاه صاحب فصول در باب اختیاری بودن افعال
نقد محقق اصفهانی بر نظریه‌ی صاحب فصول
پاسخ میرداماد به اشکال جبر و تسلسل در اختیاری بودن افعال
تحلیل نظریه‌ی میرداماد
تحلیلی جدید از ماهیت اراده و شوق
نقد توهم "اراده‌ی اراده"
جلوگیری از تسلسل بی‌پایان در اراده
نقد نظریه‌ی میرداماد توسط محقق اصفهانی
تحلیل محقق اصفهانی از دیدگاه میرداماد
نقد اول: اراده‌ی اعتباری یا واقعی؟
نقد دوم: تحلیل اراده بدون مبنای عقلی
نقد سوم: اراده‌ی واحد چگونه شامل همه‌ی اراده‌هاست؟
نقد چهارم: اراده‌ی انسان، معلول چیست؟
ارتباط نقد محقق اصفهانی با دیدگاه ملاصدرا
اشکالات نظریه میرداماد
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
نقد نظریه‌ی اختیار محقق نائینی از منظر محقق اصفهانی
اشکال نخست: نقش قوای ظاهری و باطنی در فاعلیت نفس
اشکال دوم: لازمه‌ی جدایی‌ناپذیر بودن حرکت عضلات از اختیار
اشکال سوم: نسبت اختیار با قوای نفسانی
ابهام در جایگاه فاعلیت اختیار
نقد محقق اصفهانی بر تمایز میان فاعلیت و علیت در نظریه‌ی محقق نائینی
نقد بر تفسیر نائینی از مرجحات در فعل اختیاری
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی اشکالات دوم و سوم
اشکال چهارم: معیار اختیاری بودن افعال
مشکل در استناد اختیار به خداوند
پاورقی
منابع