خلاصه‌ی بحث گذشته
اختیار شهید صدر در صورت چهارم (ترکِ المجموع)
تمایز «ترکِ الجمیع» و «ترکِ المجموع»
نقد امکان حملِ کلام محقق اصفهانی بر آن
تحقیق شهید صدر در نسبت نظریه محقق اصفهانی با منشأ وجوب؛ عقل یا لفظ؟
مسیر اول: وجوبِ عقلیِ منتزع از طلب (بر مبنای محقق نائینی)
مسیر دوم: وجوبِ لفظی یا انشاء الوجوب از جانب مولا
نتیجه تحلیلی
پیامد مبنای «وجوبِ لفظی» برای نظریه محقق اصفهانی و بازگشت ناگزیر به تقریر محقق خراسانی
بازاندیشی در تحقیق شهید صدر: آیا تهافت ویژه مبنای «وجوبِ لفظی» است یا در هر دو مبنا راه می‌یابد؟
تحلیل منقّح: نقش صورت‌بندی ترخیص
نتایج در هر دو مبنا
جمع‌بندی منهجی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
اشکال مشترک محقق خوئی بر هر دو تفسیرِ مذهب دوم: لزومِ تعدّد عقاب در ترکِ جمیعِ اطراف
جریان اشکال در هر دو تفسیر
انحاء ترخیص و ثمرات آن
نحو اول: ترخیص إسقاطی در خودِ وجوبِ اطراف
نحو دوم: ترخیص اشتراطی در خطاب
نحو سوم: ترخیص تجمیعی با بازگشت ساختار به وجوبِ واحدِ بدلی (جامع انتزاعی «أحدها»)
نحو چهارم: ترخیص مؤاخذاتی (تحدیدِ موضوعِ عقاب)
نسبت با تفسیر محقق اصفهانی و اشکال مشترک محقق خوئی
جمع‌بندی
فرض نخستِ شهید صدر در ترخیص؛ تحلیل معیار مخالفت و نسبت آن با تفسیر محقق اصفهانی
معیار مخالفت و ثمره
نکته روشی: تقلیلِ عقاب، ترخیصِ مؤاخذاتی است نه صرفِ تقییدِ مرخَّصٌ فیه
نسبت با دو تفسیرِ محقق اصفهانی
جمع‌بندی
ارزیابی فرض نخستِ شهید صدر در ترخیص مطلق و اضطراب معیار مخالفت (خطاب/ملاک)
جمع‌بندی
فرض دوم در صورت‌بندی ترخیص نزد شهید صدر و قدر مشترک دو فرض: معیار مخالفت
ارزیابی فرض دوم: اضطراب معیار و لزومِ تحدید مؤاخذه
جمع‌بندی
نقد مبنایی: معیار امتثال و معصیت، خطاب است نه ملاک
فرض سوم: ترخیص بر جامعِ انتزاعیِ أحدهما
فرض چهارم: ترخیصِ مؤاخذاتی و تحدیدِ موضوعِ عقاب به «تركِ المجموع»
سنجش و نتیجه
نقد فرض‌های سوم و چهارم
معیار امتثال، نسبتِ ملاک و خطاب، و نقدِ مقاصد به‌مثابه معیار تکلیف
نقد «مقاصد» به‌مثابه معیار جعل و استنباط
جمع‌بندی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
اشکال چهارم محقق خوئی بر تفسیر نخست محقق اصفهانی: لزومِ تعدّد عقاب در ترکِ جمیعِ اطراف
اشکال وحدت عقاب در تفسیر نخستِ مذهب دوم و نسبت آن با تسهیل امتثالی
تفسیر دوم در تحلیل واجب تخییری؛ غرضِ واحدِ نوعی و لزومِ «یجب الجمیع» به نحو ترخیصی
تعیین متعلق وجوب و فروض سه‌گانه
دفع اشکال: تفکیک ثبوت از اثبات
تعیین دقیق موضوع: تخییر شرعی در برابر تخییر عقلی
اشکال دوم محقق خوئی بر تفسیر دوم
پاسخ ثبوتی: امکان‌سنجیِ غرضِ واحد بی‌نیاز از دعوای علم غیب
اشکال سوم محقق خوئی: راهِ چهارمِ «جامعِ انتزاعی» به‌جای «وجوبِ جمیع»
اشکال چهارم محقق خوئی: بازگشت محذورِ تعددِ عقاب با فرضِ قبولِ جمیعِ مقدمات
پاورقی
منابع

خلاصه بحث گذشته
بررسی آیات درباره تکلیف کفار به فروع
تمسک به آیه 38 سوره انفال برای اشتراک
تمسک به آیه 284 سوره بقره
آیه 30 سوره آل‌عمران