pic
pic

واجب تعیینی و تخییری - جلسه 39

خلاصه‌ی بحث گذشته
تکمله‌ای بر مسلک تعلّق وجوب به جامع انتزاعی در واجب تخییری
تحریر محل نزاع
تقریر نظریه جامع انتزاعی
مراد از جامع انتزاعی و نحوه تعلّق وجوب
تنظیر به «علم اجمالی» و امکان تعلّق تکلیف به عنوان مبهم
دفع توهّم «ذهنی بودن» جامع انتزاعی
تحلیل «علم اجمالی» به‌عنوان نمونه‌ای از تعلّق صفت حقیقی به عنوان مبهم
جمع‌بندی: نسبت واجب تعیینی و واجب تخییری در کلام محقق خویی
مقایسه تطبیقی مسلک محقق نائینی و مسلک محقق خویی در واجب تخییری
الف) نقطه اشتراک
ب) نقطه افتراق: مصبّ تعلّق اراده
۱. مبنای محقق نائینی: مبهم خارجی
۲. مبنای محقق خویی: جامع انتزاعی (مبهم ذهنی منطبق بر خارج)
نظریه امام خمینی‌: تماثل ماهوی اراده در واجب تعیینی و تخییری
پاسخ امام: اراده‌ها و بعث‌های متعدّدِ معیّن، با تخلّل «أو»
در نتیجه، در عالم ثبوت:
تفاوت ثبوتی واجب تعیینی و تخییری از منظر امام
بی‌نیازی از تحلیل‌های فلسفیِ غرض و قاعده «الواحد»
جمع‌بندی: تمایز نظریه امام از سایر مسالک
پاورقی
منابع

واجب تعیینی و تخییری - جلسه 40

خلاصه‌ی بحث گذشته
محلّ واقعی نزاع در واجب تخییری از منظر امام خمینی
تفاوت در مقام اثبات، نه در حقیقت ثبوتیِ وجوب و اراده
محور تحقیق در واجب تخییری: وحدت یا تعدّد وجوب و اراده
دیدگاه اوّل: وجوب و اراده واحد، با متعلَّق مبهم
دیدگاه دوم: تعدّد وجوبات و ارادات به تعداد اطراف
دیدگاه صحیح در مساله
تعدّد اراده و وجوب و اختصاص فارقِ واجب تخییری به مقام امتثال
اجنبی‌بودن بحث اغراض و ملاکات از حقیقت واجب تخییری و حصر فارق در مقام امتثال
ثمرات عملی این تحلیل در مقام امتثال
نقد مبنای تمایز میان اراده آمر و اراده فاعل در نظریه محقق نائینی
نتیجه: تزلزل رکن دوم مبنای نائینی
۱. عدم عرفیتِ تعلّق وجوب به جامع انتزاعی
۲. عدم صلاحیت جامع انتزاعی برای تعلّق تکلیف
۳. اشکال در تصویر ملاکات در مفهوم «أحدهما»
جمع‌بندی و ترجیح مبنای امام خمینی
پاورقی
منابع