خلاصۀ بحث گذشته
تحلیل دیدگاه محقق بروجردی در پاسخ به شبهه جبر و اختیار
استناد محقق بروجردی به آیات در تأیید نظریه اختیار
تفسیر نوین محقق بروجردی از مفهوم "نطفة أمشاج" در سوره دهر
ارتباط "نبتلیه" با تفسیر محقق بروجردی
عناصر لازم برای انتخاب راه سعادت
1- قوه عاقله (فجعلناه سمیعًا بصیرًا)
2- هدایت وحیانی (إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ)
استناد به روایات
1- روایت "دو نقطه در قلب انسان"
2- روایت "دو گوش برای قلب"
نقد نظریه‌ی فلاسفه درباره‌ی میل به کمال
نقد و بررسی دیدگاه محقق بروجردی
بررسی پاسخ‌های دیگر در مسئله‌ی اراده
نقد امام خمینی بر این پاسخ
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
تفاوت طلب و اراده در رابطه با اراده تشریعی
بررسی اراده تکوینی و تشریعی در باب ایمان و کفر
نظریه محقق خراسانی
اراده تکوینی و نقش واسطه‌ها در تحقق افعال اختیاری
اشکالی دیگر: مسئله اراده، اختیار و مؤاخذه الهی
پاسخ محقق خراسانی: مسئله‌ی شقاوت و سعادت ذاتی
جبری بودن سخنان آخوند و عجز از درک مسئله
مسئله تجری، اختیار و جبر در نظام فکری آخوند خراسانی
پاسخ اول: اختیار و تأمل در مقدمات اراده
پاسخ دوم: تجری، موجب بُعد از مولا و استحقاق عقوبت است
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
نقد تقسیم اراده به تکوینی و تشریعی
امتناع تعلق اراده به فعل غیر
حقیقت اراده: صدور فعل از مرید با اختیار
نقد و تحلیل اراده تشریعی و حقیقت اوامر الهی
۱. حقیقت اوامر الهی: انشاء یا اخبار؟
۲. نقش قالب انشائیات در درک ملاکات احکام
۳. بررسی حدیث «إن لله إرادتین و مشیّتین»
نتیجه‌گیری
نقد فرض اراده تشریعی و تمایز آن از اراده تکوینی
1. نقد نظریه اشتراک لفظی در اراده
۲. اراده، حقیقتی منفک‌ناپذیر از مراد
۳. تناقض در نام‌گذاری اراده تشریعی
نتیجه‌گیری
نقد تقسیم اراده و تحلیل اراده در اوامر الهی
نقد نظریه اراده الهی بر افعال مکلفین
تحلیل دقیق حقیقت احکام شرعی
نقد اراده تشریعی در دیدگاه مشهور
نقد مفهوم "بعث بداعی الانبعاث"
نتیجه‌گیری نهایی
پاورقی
منابع

خلاصۀ بحث گذشته
تقریر احتیاط
بررسی عبارات تستری در جواهر
بیان احتمال در عبارت
واژه شناسی «خصم»
سیر بحث صاحب جواهر
پاسخ صاحب جواهر به احتیاط
چکیده سه پاسخ صاحب جواهر
منابع