خلاصه‌ی بحث گذشته
تکمله‌ای بر مسلک تعلّق وجوب به جامع انتزاعی در واجب تخییری
تحریر محل نزاع
تقریر نظریه جامع انتزاعی
مراد از جامع انتزاعی و نحوه تعلّق وجوب
تنظیر به «علم اجمالی» و امکان تعلّق تکلیف به عنوان مبهم
دفع توهّم «ذهنی بودن» جامع انتزاعی
تحلیل «علم اجمالی» به‌عنوان نمونه‌ای از تعلّق صفت حقیقی به عنوان مبهم
جمع‌بندی: نسبت واجب تعیینی و واجب تخییری در کلام محقق خویی
مقایسه تطبیقی مسلک محقق نائینی و مسلک محقق خویی در واجب تخییری
الف) نقطه اشتراک
ب) نقطه افتراق: مصبّ تعلّق اراده
۱. مبنای محقق نائینی: مبهم خارجی
۲. مبنای محقق خویی: جامع انتزاعی (مبهم ذهنی منطبق بر خارج)
نظریه امام خمینی‌: تماثل ماهوی اراده در واجب تعیینی و تخییری
پاسخ امام: اراده‌ها و بعث‌های متعدّدِ معیّن، با تخلّل «أو»
در نتیجه، در عالم ثبوت:
تفاوت ثبوتی واجب تعیینی و تخییری از منظر امام
بی‌نیازی از تحلیل‌های فلسفیِ غرض و قاعده «الواحد»
جمع‌بندی: تمایز نظریه امام از سایر مسالک
پاورقی
منابع

معنای حقیقی کلام
حقیقت قرآن
نقد نظریۀ روشنفکران در باب الفاظ قرآن
مسألۀ تفویض به نبی و ائمه علیهم السلام
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
اشکال دوم مرحوم والد بر بیان دوم محقق حائری
اشکال سوم مرحوم والد بر بیان دوم محقق حائری
جواب از اشکال سوم
تحقیق نهایی در کلام محقق حائری
تفسیر میرزای شیرازی از عبادیّت برای تفصّی از استحاله
اشکال محقق نائینی بر این وجه
جواب از اشکال محقق نائینی
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
محلّ واقعی نزاع در واجب تخییری از منظر امام خمینی
تفاوت در مقام اثبات، نه در حقیقت ثبوتیِ وجوب و اراده
محور تحقیق در واجب تخییری: وحدت یا تعدّد وجوب و اراده
دیدگاه اوّل: وجوب و اراده واحد، با متعلَّق مبهم
دیدگاه دوم: تعدّد وجوبات و ارادات به تعداد اطراف
دیدگاه صحیح در مساله
تعدّد اراده و وجوب و اختصاص فارقِ واجب تخییری به مقام امتثال
اجنبی‌بودن بحث اغراض و ملاکات از حقیقت واجب تخییری و حصر فارق در مقام امتثال
ثمرات عملی این تحلیل در مقام امتثال
نقد مبنای تمایز میان اراده آمر و اراده فاعل در نظریه محقق نائینی
نتیجه: تزلزل رکن دوم مبنای نائینی
۱. عدم عرفیتِ تعلّق وجوب به جامع انتزاعی
۲. عدم صلاحیت جامع انتزاعی برای تعلّق تکلیف
۳. اشکال در تصویر ملاکات در مفهوم «أحدهما»
جمع‌بندی و ترجیح مبنای امام خمینی
پاورقی
منابع