خلاصه‌ی بحث گذشته
کلام محقّق نائینی در وجه امتناع
فرق میان متعلّق و موضوع
الأمر الثّاني: [في انّ كلّ حكم له متعلّق و موضوع]
انقسامات اوّلیه و ثانویه
امکان اخذ انقسامات اوّلیه در موضوع و متعلّق
عدم امکان اخذ انقسامات ثانویه در موضوع
بالنّسبة إلى الموضوع، و أخرى: بالنّسبة إلى المتعلّق.[7]
امتناع در مرحله‌ی فعلیّت
امتناع در مرحله‌ی انشاء
پاورقی
منابع

خلاصه‌ی بحث گذشته
اشکال مشترک محقق خوئی بر هر دو تفسیرِ مذهب دوم: لزومِ تعدّد عقاب در ترکِ جمیعِ اطراف
جریان اشکال در هر دو تفسیر
انحاء ترخیص و ثمرات آن
نحو اول: ترخیص إسقاطی در خودِ وجوبِ اطراف
نحو دوم: ترخیص اشتراطی در خطاب
نحو سوم: ترخیص تجمیعی با بازگشت ساختار به وجوبِ واحدِ بدلی (جامع انتزاعی «أحدها»)
نحو چهارم: ترخیص مؤاخذاتی (تحدیدِ موضوعِ عقاب)
نسبت با تفسیر محقق اصفهانی و اشکال مشترک محقق خوئی
جمع‌بندی
فرض نخستِ شهید صدر در ترخیص؛ تحلیل معیار مخالفت و نسبت آن با تفسیر محقق اصفهانی
معیار مخالفت و ثمره
نکته روشی: تقلیلِ عقاب، ترخیصِ مؤاخذاتی است نه صرفِ تقییدِ مرخَّصٌ فیه
نسبت با دو تفسیرِ محقق اصفهانی
جمع‌بندی
ارزیابی فرض نخستِ شهید صدر در ترخیص مطلق و اضطراب معیار مخالفت (خطاب/ملاک)
جمع‌بندی
فرض دوم در صورت‌بندی ترخیص نزد شهید صدر و قدر مشترک دو فرض: معیار مخالفت
ارزیابی فرض دوم: اضطراب معیار و لزومِ تحدید مؤاخذه
جمع‌بندی
نقد مبنایی: معیار امتثال و معصیت، خطاب است نه ملاک
فرض سوم: ترخیص بر جامعِ انتزاعیِ أحدهما
فرض چهارم: ترخیصِ مؤاخذاتی و تحدیدِ موضوعِ عقاب به «تركِ المجموع»
سنجش و نتیجه
نقد فرض‌های سوم و چهارم
معیار امتثال، نسبتِ ملاک و خطاب، و نقدِ مقاصد به‌مثابه معیار تکلیف
نقد «مقاصد» به‌مثابه معیار جعل و استنباط
جمع‌بندی
پاورقی
منابع

ششم
هفتم
دیدگاه استاد نسبت به ثمره هفتم
جهت چهارم در ماده امر

خلاصه‌ی بحث گذشته
مراد محقّق نائینی از مفروض الوجود بودن موضوع
استحاله‌ی اخذ تقسیمات ثانویه به عنوان قیود موضوع
استحاله‌ی اخذ قصد امر در متعلق تکلیف در بیان محقّق نائینی
پاورقی
منابع